Waarom olijfolie in 2024 nog duurder zal worden
Het jaar 2023 was opnieuw een zwaar jaar voor olijfolieproducenten in Zuid-Europa en Noord-Afrika – regio's die het hart vormen van de wereldwijde productie van extra vierge olijfolie. Na een aantal opeenvolgende jaren van droogte viel er in 2023 vrijwel geen regen. Bovendien was de zomer ongewoon lang en intens heet.
2024 begon niet veel beter. In januari bereikten de temperaturen in Zuid-Spanje – een van de belangrijkste olijfteeltgebieden – bijna 30 °C. Dat is dichter bij zomerse hitte dan bij winterse hitte. Gelukkig bracht februari wat verlichting in de vorm van koeler weer en broodnodige regen, maar het was lang niet genoeg om de aanhoudende extreme temperaturen te compenseren.
Kleinere olijven, minder olie
Deze klimaatextremen hebben een zware tol geëist van de olijvenoogst. Zonder voldoende water produceren olijfbomen van nature minder olijven – en de olijven die ze wel produceren, zijn meestal kleiner. En kleinere olijven leveren natuurlijk minder olie op.
Hierdoor is de totale productie van extra vierge olijfolie aanzienlijk gedaald, terwijl de wereldwijde vraag juist blijft stijgen.
Prijzen stijgen – en niet zomaar een beetje
Om het nog erger te maken, heeft de inflatie de kosten over de hele linie opgedreven – van energie en transport tot arbeid en verpakking. In Nederlandse en Belgische supermarkten is de prijs van een fles extra vierge olijfolie bijvoorbeeld sinds begin 2023 met maar liefst 50% gestegen.
Nu zou je kunnen zeggen: "Alles wordt duurder." Dat klopt. Maar olijfolie springt eruit. De gemiddelde boodschappenrekening is in dezelfde periode met zo'n 20% gestegen. Dat is aanzienlijk, maar nog steeds ver onder de prijsstijging van olijfolie. En nee, supermarkten profiteren er niet van; de marges op olijfolie blijven klein.
Weer een luxe?
Volgens cijfers van de Europese Commissie zijn de groothandelsprijzen van extra vierge olijfolie in de belangrijkste producerende landen enorm gestegen:
-
+60% in Spanje
-
+50% in Italië
-
+80% in Griekenland
Na twee opeenvolgende slechte oogsten zijn de bestaande voorraden uitgeput. Toch maken olijfboeren er niet per se winst op. Hun kosten zijn sterk gestegen en een snelle productieverhoging is geen optie. Olijfbomen hebben tijd nodig – en vooral het hele jaar door constante regenval – om te herstellen.
De oogst van vorig jaar was een derde lager dan normaal en de prijzen zijn in sommige regio's al verdubbeld . Het wordt steeds duidelijker: olijfolie keert terug naar zijn status als een bijna luxeproduct. Een product om met zorg te gebruiken, niet te verspillen.
Wereldwijde vraag blijft groeien
Terwijl de productie krimpt, stijgt de consumptie nog steeds. Extra vierge olijfolie wordt overal aanbevolen – in de media, door chef-koks, door gezondheidsexperts – en terecht. Maar deze groeiende vraag, gecombineerd met een lager aanbod, creëert een simpel economisch effect: veel hogere prijzen.
Moeten we gewoon overstappen op goedkopere zonnebloemolie?
Het is een terechte vraag. Voor sommige dagelijkse toepassingen kan zonnebloemolie een redelijk alternatief zijn. Maar als het gaat om smaak, aroma en gezondheidsvoordelen , is er niets dat kan tippen aan echte, hoogwaardige extra vierge olijfolie. Het is een klasse apart – en wij geloven dat het elke druppel waard is.
